Analiza wpływu tablicy interaktywnej na proces aktywnego nauczania i uczenia się

Streszczenie i wnioski z artykułu: „Analiza wpływu tablicy interaktywnej na proces aktywnego nauczania i uczenia się”

Piotr Mazur, Renata Staśko, Elżbieta Mastalerz
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Technica V (2012), FoliA 97

Tablica interaktywna jako element nowoczesnej edukacji

Autorzy opracowania analizują znaczenie i efektywność zastosowania tablicy interaktywnej w polskich szkołach ponadgimnazjalnych. Badanie zostało przeprowadzone w trzech placówkach w Gorlicach, w których łącznie funkcjonowało 14 tablic. W ankiecie wzięło udział 131 uczniów oraz 27 nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących i zawodowych. Przedmiotem analizy było nie tylko samo użycie tablic, ale również ich wpływ na zaangażowanie uczniów, przystępność materiału oraz efektywność nauczania.

Tablica interaktywna została scharakteryzowana jako urządzenie łączące funkcje tradycyjnej tablicy z możliwościami komputerowymi. Umożliwia prezentację materiałów multimedialnych, animacji i filmów, jednocześnie pozwalając na interaktywną pracę – zarówno nauczyciel, jak i uczeń mogą pisać po niej, zaznaczać elementy czy dodawać komentarze. Technologicznie wymaga współpracy z komputerem i projektorem, ale z punktu widzenia użytkowników – jak pokazują badania – jest uznawana za intuicyjną i niezawodną.

Częstotliwość i sposób wykorzystania w szkołach

Wyniki ankiety wykazały, że tablice są wykorzystywane głównie „w miarę potrzeb” – taką odpowiedź wskazało 40,5% uczniów oraz 37% nauczycieli. Oznacza to, że ich stosowanie nie jest jeszcze powszechne i regularne, ale trend wskazuje na rosnącą obecność tego narzędzia w dydaktyce. Nauczyciele wykazują dużą otwartość na nowe technologie, ale ich przygotowanie formalne pozostaje niewystarczające. Tylko 3,6% pedagogów ukończyło kurs kwalifikacyjny, a aż 35,7% zdobywało wiedzę poprzez samokształcenie.

Wpływ na przebieg i jakość lekcji

Zarówno uczniowie, jak i nauczyciele są zgodni co do tego, że tablica interaktywna ułatwia przekaz materiału, zwiększa atrakcyjność lekcji oraz motywuje uczniów do aktywnego udziału. Wskazuje na to 29,5% nauczycieli i 23,6% uczniów. Niemal co piąty respondent uznał, że tablica zwiększa zaangażowanie i koncentrację uczniów, a także sprzyja kontroli przyswojonej wiedzy. Co istotne, uczniowie częściej niż nauczyciele dostrzegają jej potencjał w zakresie przekazywania większej ilości treści edukacyjnych.

Mimo pozytywnych ocen, pewne trudności techniczne zgłaszało 25,9% nauczycieli. Uczniowie w zdecydowanej większości (97,7%) nie widzą w obsłudze tablicy żadnych przeszkód. Taki rozkład opinii sugeruje, że młodzież jest naturalnie oswojona z technologią, natomiast nauczyciele potrzebują lepszego wsparcia szkoleniowego.

Efektywność nauczania i przydatność tablic

Blisko jedna trzecia uczniów i nauczycieli uważa tablicę za nowoczesne i skuteczne narzędzie dydaktyczne. 61,8% uczniów stwierdziło, że korzystanie z tablicy ma bezpośredni wpływ na ich wyniki w nauce. Z kolei 25% nauczycieli uważa, że technologia ta sprzyja kształtowaniu kluczowych umiejętności, takich jak analizowanie, syntezowanie i rozwiązywanie problemów. Oceniając ogólnie, większość respondentów postrzega tablicę interaktywną jako wartościowe i efektywne narzędzie wspomagające proces dydaktyczny.

Uczniowie deklarują również dużą sympatię do lekcji, w których wykorzystywane są tablice – 87,8% z nich wskazało, że lubi ten sposób prowadzenia zajęć. Oceniają go jako bardziej interesujący i interaktywny. Zaobserwowano także pozytywny wpływ na frekwencję i dyscyplinę, chociaż część uczniów i nauczycieli nie zauważa w tej kwestii istotnych zmian.

Edukacja multimedialna jako konieczność

Z badań wynika, że wykorzystanie tablic interaktywnych wpisuje się w szerszy trend modernizacji dydaktyki szkolnej. Interaktywność i multimedialność są dziś nie tylko dodatkiem, ale coraz częściej stanowią podstawę skutecznego nauczania. Autorzy podkreślają, że umiejętne użycie nowoczesnych technologii, w tym platform e-learningowych, wpływa pozytywnie na efekty kształcenia, wspiera komunikację nauczyciel–uczeń i skraca czas potrzebny na przyswajanie wiedzy.

Badanie potwierdza tezę, że tablica interaktywna nie jest modą ani gadżetem, lecz narzędziem, które realnie poprawia jakość pracy dydaktycznej. Szybki dostęp do multimediów, możliwość prezentowania treści w sposób angażujący i interaktywny oraz pozytywny odbiór ze strony uczniów sprawiają, że tego rodzaju technologie stanowią nieodzowny element nowoczesnej szkoły.

Źródła:

Mazur P., Staśko R., Mastalerz E., Analiza wpływu tablicy interaktywnej na proces aktywnego nauczania i uczenia się, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Technica V (2012), FoliA 97